Depresyon, yaşamın zorlukları karşısında herkesin zaman zaman hissedebileceği bir durum olsa da, depresyon türleri ve belirtileri üzerinde farkındalık yaratmak, erken tanı ve tedavi için büyük bir adımdır.
Majör Depresyon
Majör Depresyon, en yaygın görülen ve en ağır depresyon türüdür. Yaşamın hemen hemen her alanını etkileyebilir ve kişinin iş, okul ve sosyal yaşamı üzerinde derin etkiler bırakabilir.
Belirtileri:
- Sürekli üzüntü, boşluk hissi veya çaresizlik
- İlgi kaybı veya zevk alamama
- Uyku ve iştah değişiklikleri
- Yorgunluk ve enerji kaybı
- Kendini değersiz hissetme
Kronik Depresyon (Distimik Bozukluk)
Kronik Depresyon veya Distimi, en az iki yıl süren uzun dönemli bir depresyon formudur. Majör depresyona göre daha hafif olsa da, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir.
Belirtileri:
- Kronik üzüntü veya depresyon
- Uyku ve iştah problemleri
- Düşük enerji ve yorgunluk
- Özsaygıda düşüklük
- Karar verme ve konsantrasyon güçlükleri
Psikotik Depresyon
Bipolar Bozukluk Kaynaklı Depresyon
Bipolar Bozukluk, manik ve depresif dönemlerin dönüşümlü olarak yaşandığı bir durumdur. Depresif dönemler sırasında, kişi majör depresyon belirtileri gösterebilir.
Belirtileri:
- Derin üzüntü veya umutsuzluk
- Enerji kaybı ve yorgunluk
- İlgi kaybı ve zevk alamama
- Uyku ve iştah sorunları
- Kendine zarar verme düşünceleri
Doğum Sonrası Depresyon
Doğum sonrası depresyon, doğum yapan kadınların bir kısmını etkileyen ve doğumdan sonraki ilk haftalar veya aylarda ortaya çıkan bir depresyon türüdür.
Belirtileri:
- Aşırı üzüntü, anksiyete veya boşluk hissi
- Bebeğe karşı ilgisizlik
- Uyku ve iştah problemleri
- Yorgunluk
- Kendine veya bebeğe zarar verme düşünceleri
Adet Dönemi Depresyonu
Adet dönemi depresyonu, hormonal değişikliklerle tetiklenen ve adet döngüsü sırasında ortaya çıkan duygudurum değişiklikleridir.
Belirtileri:
- Duygusal dalgalanmalar
- İrritabilite
- Yorgunluk
- Uyku problemleri
- Depresyon hissi
Atipik Depresyon
Atipik Depresyon, pozitif olaylara karşı duyarlılığın sürdüğü bir depresyon türüdür, ancak aynı zamanda aşırı uyuma ve iştah artışı gibi belirtiler de gösterir.
Belirtileri:
- Ağırlık kazancı ve iştah artışı
- Aşırı uyuma
- Ağır bacaklar, kolayca yaralanma
- Sosyal reddedilme duyarlılığı
Mevsimsel Depresyon
Mevsimsel Depresyon, genellikle kış aylarında gün ışığının azalmasıyla ortaya çıkar. Bahar ve yaz aylarında belirtiler genellikle hafifler veya kaybolur.
Belirtileri:
- Enerji kaybı ve uyuşukluk
- Aşırı uyuma
- İştah artışı, özellikle karbonhidratlara yönelik
- Sosyal izolasyon
Depresyon Türlerinin Farkları
| Depresyon Türü | Belirtiler | Süre |
| Majör Depresyon | İşlevselliğin bozulması | Uzun Dönem |
| Kronik Depresyon (Distimi) | Hafif ama uzun süreli üzüntü | Uzun dönem |
| Bipolar Bozukluk Kaynaklı | Manik ve depresif dönemler | Döngüsel |
| Doğum Sonrası | Anksiyete, bebeğe ilgisizlik | Doğum sonrası |
| Adet Dönemi | Duygusal dalgalanmalar, irritabilite | Adet döngüsüyle |
| Atipik | İştah ve uyku artışı, duyarlılık | Değişken |
| Mevsimsel | Kış aylarında enerji kaybı, uyuşukluk | Mevsimlere bağlı |
Depresyon Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Depresyon tedavi edilmediğinde, kişinin ruh sağlığı üzerinde ciddi ve uzun süreli etkilere yol açabilir. Kronik sağlık sorunları, iş ve ilişkilerde problemler, madde bağımlılığı ve en trajik olarak intihar düşünceleri gibi sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu yüzden, depresyon belirtileri fark edildiğinde yardım aramak hayati önem taşır.
Kaynakça
- Institute of Health Metrics and Evaluation. Global Health Data Exchange (GHDx). https://vizhub.healthdata.org/gbd-results/ (Accessed 4 March 2023).
- Woody CA, Ferrari AJ, Siskind DJ, Whiteford HA, Harris MG. A systematic review and meta-regression of the prevalence and incidence of perinatal depression. J Affect Disord. 2017;219:86–92.
- Depressive disorder (depression) https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression
